Stowarzyszenie Pisarzy Polskich

Oddział Warszawa
image
image
Anka KOWALSKA

(właśc. Anna Kowalska, ur. 22 lutego 1932 w Sosnowcu, zm. 29 czerwca 2008 w Warszawie) – polska poetka, prozaiczka i dziennikarka, działaczka opozycji demokratycznej w PRL.

Córka Jerzego Kowalskiego i Zofii Gębickiej. W czasie II wojny światowej przebywała w Sosnowcu (do 1940 r.), a potem na wsi pod Olkuszem. Po wojnie rozpoczęła naukę w II Liceum Ogólnokształcącym im. Emilii Plater w Sosnowcu, maturę zdała w 1950 w liceum w Będzinie. W 1955 ukończyła polonistykę na KUL-u. W czasie studiów debiutowała wierszami w „Słowie Powszechnym” (1953). Od 1955 r. zamieszkała w Warszawie i została dziennikarką. Pracowała początkowo jako korektorka, później redaktorka w piśmie „Kierunki”, następnie w wydawnictwie PAX (od 1962). W latach 1960-1968 należała do Stowarzyszenia „Pax”, z którego wystąpiła w ramach protestu przeciwko stanowisku stowarzyszenia wobec wydarzeń marcowych. W latach 60. publikowała poezję, prozę i recenzje we „Współczesności” (1960-1961) i miesięczniku „Życie i Myśl” (1968-1969). Od 1968 do 1983 r. była członkiem Związku Literatów Polskich. Od 1976 r. należała do KOR-u, gdzie prowadziła kartotekę radomską, redagowała Komunikat, była nieformalnym sekretarzem Komisji Redakcyjnej. Jej dziełem jest w dużej mierze tzw. „korkowiec” – suchy i precyzyjny język dokumentów KOR-u. Prowadziła także bank informacji o represjach. Działała w „Solidarności”. Od 13 grudnia 1981 do 1 czerwca 1982 internowana. Trafiła do obozu w Gołdapi, później przeniesiono ją do Darłówka. Zwolniona z internowania, dzięki organizacji Lekarze Świata wyjechała na leczenie do Francji, skąd wróciła w 1983, po powrocie przeszła na emeryturę. W latach 70. i 80. XX w. współpracowała z pismami drugiego obiegu wydawniczego „Puls”, „Zapis”, „Biuletyn Informacyjny KOR”, „Kultura Niezależna” „Krytyka” oraz z paryską „Kulturą” i „Zeszytami Historycznymi”.
Powieść Pestka została przetłumaczona na pięć języków, a w 1995 na jej podstawie nakręcono film w reżyserii Krystyny Jandy.
W maju 2006 odznaczona przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Mieszkała w Warszawie, ale zgodnie ze swoją wolą jej prochy spoczęły w rodzinnym mieście.

Nagrody i wyróżnienia:

  • Nagroda młodych im. Włodzimierza Pietrzaka (1959, za cykl felietonów krytycznoliterackich w „Kierunkach” pt. „Tym, którzy czytali”)
  • Nagroda Peleryny na Ogólnopolskim Festiwalu Studentów w Gdańsku (1961, za tom poezji Credo najmniejsze)
  • Nagroda POLCUL Foundation – Niezależnej Fundacji Popierania Kultury Polskiej w Sydney (1982)

Twórczość:

  • Credo najmniejsze (poezje; Pax 1960)
  • Pestka (powieść; Pax 1964, 1965, 1967, 1968, 1970, 1973, 1975; Omega 1991; Marabut 1995, ISBN 83-85-8932-8-8; Świat Książki 1996; Marabut 2001, ISBN 83-85-8932-8-8)
  • Psalm z doliny (poezje; Pax 1969)
  • Spojrzenie (poezje; Pax 1974)
  • Wiersze z obozu internowanych (II obieg wydawniczy; Biblioteka Obserwatora Wojennego 1983; pierwodruk: „Kultura”, Paryż, nr 11/1982)
  • Racja stanu. Wiersze z lat 1974-1984 (II obieg wydawniczy; litografie Barbary Zbrożyny; Przedświt Warszawska Niezależna Oficyna Poetów i Malarzy 1985, Agencja Wydawnicza Solidarności Walczącej 1986)

Opracowania i inne prace redakcyjne:

  • Warszawa lata 1980-1986. Impresje bez retuszu (album fotograficzny; autorka przedmowy; wybór zdjęć Andrzej Płoński, Mirosław Ancypo; Independent Polish Agency, Lund 1987)
    O „Kulturze”. Wspomnienia i opinie (wespół z Grażyną i Krzysztofem Pomianami; II obieg wydawniczy; Puls, Londyn 1987; II obieg wydawniczy: Pomost 1988)
WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com