Stowarzyszenie Pisarzy Polskich

Oddział Warszawa
image
image
Cezary CHLEBOWSKI

(ur. 15 lutego 1928 w Grodźcu, obecnie dzielnicy Będzina w Zagłębiu Dąbrowskim, zm. 9 maja 2013 w Warszawie) – polski pisarz i publicysta, historyk, Harcerz Rzeczypospolitej; autor książek i szkiców poświęconych mało znanym wydarzeniom z dziejów polskiego Państwa Podziemnego w czasie II wojny światowej.

Był autorem 17 książek i 36 ich wznowień. Jego twórczość łączy wnikliwość historyczną z talentem narracyjnym (Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie, Zagłada IV odcinka, Odłamki granatu, Gdy las był domem). Najpopularniejsze książki historyczne to: Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie, Wachlarz i autobiografia Bez pokory. W sumie jego książki osiągnęły łączny nakład ponad 1 miliona egzemplarzy.

Ponadto dorobek Chlebowskiego składa się z:

ponad 2 tysięcy artykułów publicystycznych, głównie na temat AK, publikowanych w takich czasopismach, jak: „Świat”, „Perspektywy”, „WTK”, „Widnokręgi”, „Kultura”, „Słowo Powszechne”, „Kierunki”, „Tygodnik Powszechny”, „Dziennik Polski”, „Mówią Wieki”, „Świat Młodych”, „Tydzień Polski” (Wielka Brytania), „Słowo” (Wielka Brytania), „Abendzeitung” (Niemcy), „Gwiazda Polarna” (USA);
kilkunastu słuchowisk radiowych;
komiksów i powieści drukowanych w prasie w odcinkach;
ponad 2 tysięcy wykładów, odczytów i spotkań autorskich[7].

Książki:

  • „Smak śniegu” – opowieść narciarska dla młodzieży, z ilustracjami Stanisława Kościelniaka, Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”, Warszawa, 1962, nakład – 10 tys. egz.
  • „Nocne szlaki” – beletryzowane relacje z kurierskiej służby przez Tatry 9 czołowych narciarzy polskich przed wojną: Heleny Marusarzówny, Stanisława Marusarza, Jana Kuli i i innych, Nasza Księgarnia, Warszawa,
    wydanie – 1964, nakład – 20 tys. egz.
    wydanie – 1966, nakład – 20 tys. egz.
    wydanie – 1974, nakład – 30 tys. egz.
    wydanie – 1983, nakład – 30 tys. egz. (ISBN 8310088123)[10]
  • „Gazda z Diabelnej” – pełna przygód książka o repolonizacji Karkonoszy w 1945 roku ukazana w młodzieżowej, narciarskiej opowieści, Nasza Księgarnia, Warszawa,
    wydanie – 1967, nakład – 20 tys. egz.
    wydanie – 1969, nakład – 20 tys. egz.
    wydanie – 1978, nakład – 20 tys. egz.
    wydanie – 1986, nakład – 40 tys. egz. (ISBN 8310088817)
  • „Zagłada IV Odcinka” – dokumentalne odtworzenie działań dywersyjnych przez organizację AK Wachlarz na IV Odcinku w Mińsku na Białorusi, Instytut Wydawniczy „PAX”, Warszawa,
    wydanie – 1968, nakład – 10 tys. egz.
    wydanie – 1980, nakład – 20 tys. egz. (ISBN 8321101461)
    wydanie – 1987, nakład – 20 tys. egz. (ISBN 8321108822)
  • „Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie” – półdokumentalna relacja z działań zbrojnych w 1943 roku na Kielecczyźnie w Górach Świętokrzyskich 400-osobowego Zgrupowania AK dowodzonego przez por./mjr. Jana Piwnika (Ponurego),
    wydanie (z przedmową Bogdana Hillebrandta) – 1968, Iskry, Warszawa, nakład – 10 tys. egz.
    wydanie – 1969, Iskry, Warszawa, nakład – 30 tys. egz.
    wydanie (bardzo rozszerzone) (od tego wydania z podtytułem „reportaż historyczny”) – 1981, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, Warszawa, nakład – 30 tys. egz. (ISBN 8307002001)
    wydanie (znów bardzo rozszerzone) – 1985, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, nakład – 30 tys. egz. (ISBN 8307011949, ISBN 9788307011943)
    wydanie (rozszerzone) – 1988, Epoka, Warszawa, nakład – 70 tys. egz. (ISBN 8385021078)
    wydanie (rozszerzone, przejrzane i poprawione) – 1993, wyd. Tomasz Chlebowski, Warszawa, nakład – 10 tys. egz. (ISBN 8385021078)
    wydanie – 2006, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń (ISBN 8374414405, ISBN 9788374414401)
  • „Odłamki granatu” – cztery zbeletryzowane relacje z czasów działań AK w Warszawie i na Nowogródczyźnie oraz opisy „rozliczeń”, jakie spotkały ich bohaterów po wojnie, PAX, Warszawa,
    wydanie – 1969, nakład 20 tys. egz.
    wydanie – 1972, nakład 20 tys. egz.
  • „Gdy las był domem” – 11 relacji z przebiegu walk w czasie wojny z Niemcami w czterech rejonach: za Bugiem, nad Niemnem, na Podlasiu i na Kielecczyźnie, 1972, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź, nakład – 5 tys. egz.
  • „Trudne lato” – młodzieżowa książka o trudnym dorastaniu,
    wydanie – 1979, Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa, nakład – 40 tys. egz. (ISBN 8320311470)
    wydanie – 1991, Wydawnictwo Libra, Warszawa, nakład – 20 tys. egz. (ISBN 8385005528)
  • „Pokaż zęby” – okupacyjne dzieje na przykładzie autora,
    wydanie – 1981, Nasza Księgarnia, Warszawa, nakład – 30 tys. egz. (ISBN 8310078988)
    wydanie – 1987, PAX, Warszawa, nakład – 30 tys. egz. (ISBN 8321108067)
  • „Cztery z tysiąca” – wojenne zbeletryzowane relacje różnych form walk z okupantem: partyzantki, cichociemnych, kontrwywiadu, dywersji poza Krajem (Ryga), Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa,
    wydanie – 1981, nakład – 30 tys. egz.
    wydanie – 1983, nakład – 50 tys. egz. (ISBN 8303002759 i ISBN 9788303002754)
  • „Wachlarz, monografia wydzielonej organizacji dywersyjnej Armii Krajowej: wrzesień 1941 – marzec 1943”, PAX, Warszawa,
    wydanie (350 stron) – 1983, nakład – 30 tys. egz. (ISBN 8321104193)
    wydanie (456 stron oraz 414 zdjęć i fotokopii) – 1985, nakład – 40 tys. egz. (ISBN 8321106781)
    wydanie (450 zdjęć i fotokopii) – 1990, nakład – 40 tys. egz. (ISBN 8321106781).
  • „Reportaż z tamtych dni” – 21 zbeletryzowanych relacji z walk podziemia AK na terenie całej okupowanej Polski, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa – wyróżnienie Funduszu Literatury przy Ministrze Kultury i Sztuki,
    wydanie – 1986, nakład – 50 tys, egz. (ISBN 8303006541)
    wydanie – 1988, nakład – 30 tys. egz. plus dodruk 10 tys. egz. (ISBN 8303005431[12] – w oprawie papierowej i ISBN 8303024396 – w twardej oprawie)
  • „Ostatnia droga Komendanta Ponurego” – (oprac., wraz z zespołem), 172 strony, Wydawnictwa Archidiecezji Warszawskiej, Warszawa, 1990
  • „Bez pokory” – autobiografia w 2 tomach, łącznie 918 stron i 101 zdjęć, Ars Print Production, Warszawa, 1997, nakład – 10 tys. egz. (ISBN 8387224057 i ISBN 8387224065)
  • „W armii Państwa Podziemnego” – 25 relacji z całej okupowanej Polski oraz Łotwy, Mińska i in., 2 tomy, 825 stron i 107 zdjęć dokumentalnych, AS KON, Warszawa, 2005, nakład – 15 tys. egz. (ISBN 8374520043 i ISBN 8387545414)
  • „Ponury – major Jan Piwnik 1912–1944”, Biblioteka Armii Krajowej – bojowy życiorys jednego z najwaleczniejszych cichociemnych (157 stron i 71 zdjęć), Rytm, Warszawa, 2005, nakład – 10 tys. egz. (ISBN 8373991808, ISBN 9788373991804)
  • „Saga o bohaterach – Wachlarz IX 1941 – III 1943” – zbeletryzowany zapis bojowych działań dywersji AK na Wschodzie, od Rygi po Kijów i Odessę (306 stron i 184 zdjęcia), Oficyna Wydawnicza Rytm, 2006, nakład – 10 tys. egz. (ISBN 9788373993051).

Tłumaczenia książek na inne języki: 

  • „Tak chuti sneh” – edycja słowacka książki „Smak śniegu”, przekład Rudolf Turňa, Wydawnictwo Sportowe SV ČSTV, Bratysława, 1964, nakład – 4 tys. egz.
  • w: „О человеке, который не кланялся пулям: повесть и рассказы польских писателей” (O čeloveke, kotoryj ne klanâlsâ pulâm: povesti i rasskazy pol’skih pisatelej), zbiór powieści i opowiadań polskich pisarzy, tłum.: Л. Кашкуревича, В. Кисилева (L. Kaškureviča i V. Kiseleva), „Детская литература” (Detskaâ literatura), Москва (Moskwa), 1968.

Przedruki odcinkowe w periodykach:

  • komiks na podstawie książki „Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie” w „Słowo Ludu”, dziennik PZPR, Kielce (1969), nakład 70 tys. egz.
  • „Smak śniegu” w „Świat Młodych”, Tygodnik Młodzieżowy, Warszawa, 1972, nakład 60 tys. egz.
  • „Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie” – przedruk książki w 207 odcinkach, „Echo Dnia”, Kielce, 1983–1984, nakład 60 tys. egz.

Filmy:

  • Znicz olimpijski, 1969 – polski film wojenny w reżyserii Lecha Lorentowicza na podstawie opowiadania Nocne szlaki
  • Gazda z Diabelnej (6 odcinków), 1979 – serial TV dla młodzieży o realiach życia tuż po wojnie na Dolnym Śląsku, według scenariusza Chlebowskiego.

Nagrody i odznaczenia:

Nagrody literackie:

  • pierwsza nagroda Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1966
  • druga nagroda Głównego Zarządu Politycznego Wojska Polskiego, 1970
  • I nagroda SDP, 1969
  • II nagroda SDP, 1970
  • wyróżnienie w konkursie z okazji 25-lecia zakończenia II wojny światowej, 1970
  • Nagroda im. Włodzimierza Pietrzaka w dziedzinie historii najnowszej, za książkę „Wachlarz”, 1983. Autor przekazał tę nagrodę (w wysokości 60 tysięcy złotych) w całości na działalność Środowiska „Ponury”-„Nurt”
  • Nagroda Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce Poświęconego Badaniom Najnowszej Historii Polski w Nowym Jorku, 1984
  • wyróżnienie Funduszu Literatury przy Ministrze Kultury i Sztuki, za książkę „Reportaż z tamtych dni”, 1987
  • Doroczna Nagroda Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku, 1996.

Granty i stypendia:

  • Grant Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku, 1975
  • Stypendium Fulbrighta w Nowym Jorku, 1988
  • Stypendium hr. Marion Dönhoff w Monachium, 1988[7]
  • Stypendium Polskiej Fundacji Kulturalnej w Londynie, 1990[7].

Odznaczenia:

  • Srebrny Krzyż Zasługi, numer D-30109, 22 lipca 1959
  • Medal Wojska, numer 15518, Londyn, 25 września 1969
  • Krzyż Armii Krajowej, Londyn, numer 6108, 10 października 1969
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, numer 652-81-1, 27 maja 1981
  • Medal „Polska swemu Obrońcy”, 1992
  • Srebrny Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”, 1996
  • Krzyż Niezłomnych, numer 000232, 3 maja 1998
  • Medal „Pro Memoria”, 2005
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, numer 181-2006-10, 11 listopada 2006[14]
  • Odznaka honorowa Zasłużony dla Kultury Polskiej, 2008.

Honorowe odznaki i tytuły:

  • 1972 – Złota Odznaka Honorowa Związku Inwalidów Wojennych Polskich Sił Zbrojnych w RFN, Monachium
  • 1975 – Honorowa Odznaka II i V Batalionu Okręgu Nowogródzkiego AK
  • 1977 – Odznaka Honorowa III Wileńskiej Brygady Partyzanckiej AK „Szczerbca”
  • 1981 – Honorowa Odznaka Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty ZWZ AK
  • 1983 – Odznaka Honorowa Organizacji Wydzielonej „Wachlarz” Armii Krajowej, numer 65
  • 1984 – Honorowy Tytuł Żołnierza Wachlarza
  • 1986 – Honorowa Odznaka P.O.S. „Jerzyki”
  • 1990 – Honorowe Obywatelstwo gminy Końskie
  • 1991 – Złota Odznaka Fundacji Armii Krajowej (Polish Resistance Foundation)
  • 1998 – Honorowa Odznaka Pamięci „Akcji Burza”
  • 1998 – Odznaka Weterana Walk Niepodległościowych Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonownych
  • 2002 – Medal upamiętniający udział AK w obronie ludności Zamojszczyzny przyznany przez Środowisko 9. Pułk Piechoty Legionów AK przy Światowym Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com