Stowarzyszenie Pisarzy Polskich

Oddział Warszawa
image
image
Daniel KAC

(ur. 14 czerwca 1908, zm. 30 października 2005 w Warszawie) – polski pisarz narodowości żydowskiej, tworzący w języku jidysz. Był jednym z ostatnich poetów tworzących w tym języku w powojennej Polsce.

Urodził się w rodzinie żydowskiej. Działalność publicystyczną rozpoczął w okresie dwudziestolecia międzywojennego, pisząc artykuły, eseje, reportaże i opowiadania w lewicowej prasie żydowskiej. W latach 30. pisał do miesięcznika Onhejb (z jid. אנהייב; Początek) wydawanego przez lwowską grupę literacką. W 1933 opublikował we Lwowie w języku jidysz pierwszą swoją książkę pt. Między granicami, która jest cyklem reportaży o życiu biedoty żydowskiej w miasteczkach między Wołyniem a Polesiem.

Okres II wojny światowej spędził w Związku Radzieckim. Po wojnie pod własnym nazwiskiem i pod pseudonimem Daniel Wołyński publikował w polskich i żydowskich pismach, m.in. Literaturze, Tu i Teraz i Fołks Sztyme. W 1983 ukazała się jego praca w jidysz Cienie z popiołów, prezentująca tradycje, zwyczaje i kulturę Żydów z Wołynia, ich relacje z innymi społecznościami zamieszkującymi te tereny, oraz poruszająca kwestię walki Żydów wołyńskich z Niemcami w latach II wojny światowej. W 1989 Miesięcznik Literacki opublikował jego esej literacko-monograficzny Melodia słowa i harmonia treści o pisarzu i krytyku literackim Salomonie Belisie-Legisie, natomiast w 1993 ukazała się jego kolejna książka pt. Na krawędzi słowa poświęcona życiu i twórczości Moszego Kulbaka, żydowskiego poety, prozaika i dramaturga, który został rozstrzelany w 1937 w Mińsku z powodu fałszywego zarzutu szpiegowania na rzecz Polski. W latach 1994-1995 ogłosił w języku jidysz cykl artykułów monograficznych o żydowskich żołnierzach biorących udział w II wojnie światowej, pod wspólnym tytułem Po drodze. W 1997 kilka jego opowiadań zamieściły Więź, Literatura i Almanach Żydowski. W 1998 ukazał się tom jego prozy autobiograficznej Koncert grany żywym, natomiast w 2004 książka pt. Wilno Jerozolimą było. Rzecz o Abrahamie Sutzkeverze, opowieść o poecie języka jidysz Abrahamie Sutzkeverze, ale również równolegle prowadząca czytelnika śladami Sutzkevera przez zaułki Wilna, które Żydzi nazywali Jerozolimą Litwy.

Daniel Kac przez wiele lat był niewidomy. Od czasu, kiedy stracił wzrok, prace przeznaczone do druku dyktował i redagował na taśmie magnetofonowej. Jest laureatem nagrody im. Łukasza Hirszowicza za rok 2003, przyznaną mu za wkład pisarski w upamiętnienie żydowskiego życia kulturalnego w Polsce, a w szczególności literatury żydowskiej i jej twórców. Jest pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com