Stowarzyszenie Pisarzy Polskich

Oddział Warszawa
image
image
Janusz SZPOTAŃSKI

pseud. Władysław Gnomacki, Aleksander Oniegow (ur. 12 stycznia 1929 w Warszawie, zm. 13 października 2001) – poeta, satyryk, krytyk i teoretyk literatury, tłumacz, szachista z tytułem  mistrza krajowego, trzykrotny mistrz Warszawy, drużynowy mistrz Polski z 1959 roku. Komandor Orderu Odrodzenia Polski.

Biografia:

Był autorem prześmiewczych poematów komicznych, w których z wdziękiem szydził z rządzących w PRL prominentnych działaczy PZPR, przez przyjaciół nazywany Szpotem (niem. Spott – 'szyderstwo, kpina’).

W 1951 został wyrzucony z powodów politycznych ze studiów na Uniwersytecie Warszawskim. W 1964 napisał sztukę Cisi i gęgacze czyli bal u prezydenta – utwór będący pamfletem przeciwko rządom Władysława Gomułki, którego nazwał w tym utworze gnomem, a także satyrą na ówczesne postawy inteligencji. W styczniu 1967 został aresztowany i w 1968 skazany na trzy lata więzienia „za rozpowszechnianie informacji szkodliwych dla interesów państwa”. W czasie wydarzeń marca 1968 stał się ulubionym celem niewybrednych ataków I sekretarza KC PZPR W. Gomułki. Gomułka nazwał poetę „człowiekiem o moralności alfonsa”, a jego utwór – „reakcyjnym paszkwilem, ziejącym sadystycznym jadem nienawiści do naszej partii”.

W Cichych i gęgaczach, pamflecie politycznym, wykorzystał i sparafrazował wiele znanych utworów muzycznych (m.in. Horst-Wessel-Lied jest wykonywany przez chór ZOMOwców z Golędzinowa).

W latach 70 XX w. napisał Carycę i zwierciadło – satyryczną wizję dziejów Rosji i ZSRR, przy czym carycą w jego ujęciu był sekretarz generalny KC KPZR Leonid Breżniew.

Towarzysz Szmaciak to ironiczna apoteoza Polski Ludowej, dzieło będące kwintesencją jego twórczości.

Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

23 września 2006 został pośmiertnie odznaczony przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Był wyznania ewangelicko–augsburskiego. Spoczywa na warszawskim cmentarzu ewangelicko–reformowanym (kalwińskim) przy ul. Żytniej w Warszawie.

Utwory:

  • Cisi i gęgacze czyli bal u prezydenta, 1964
  • Targowica czyli opera Gnoma (poświęcona obchodom milenijnym), 1966
  • Ballada o cudzie na Woli. W Warszawie na Woli ukazał się duch Bieruta i sprzedawał kiełbasę po 26 zł za kilo, 1966
  • Lament Wysokiego Dygnitarza, 1966
  • Ballada o Łupaszcze, 1968
  • Rozmowa z Kartoflami, 1968
  • Gnomiada, 1976
  • Caryca i zwierciadło, 1974
  • Towarzysz Szmaciak, 1977
  • Szmaciak w mundurze, czyli Wojna pcimska, 1983
  • Sen towarzysza Szmaciaka, 1984
  • Bania w Paryżu (niedokończony), 1974-1979
WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com