Stowarzyszenie Pisarzy Polskich

Oddział Warszawa
image
image
Tadeusz OLSZAŃSKI

pseud. i kryptonimy Simenfalvy, T.O., tad. (ur. 28 sierpnia 1929 w Stanisławowie), polski dziennikarz, publicysta, tłumacz.

Członek SDP, SPP i PEN-Clubu. W czasie wojny uchodźca na Węgry, gdzie w latach 1943–44 uczył się w polskim gimnazjum w Balatonboglar. Matura w 1949 r. w I Liceum im. Kopernika w Opolu. Absolwent Wydziału Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Od 1956 r. pracował w redakcji sportowej „Sztandaru Młodych”, następnie w tygodniku „Sportowiec”, TVP oraz Krajowej Agencji Wydawniczej. Stałe felietony w „Perspektywach” i „Szpilkach. Relacjonował sześć igrzysk olimpijskich, od Rzymu (1960) do Moskwy (1980) oraz dwa Mundiale – w Hiszpanii (1982) i Meksyku (1986).

Od 1986 r. w Budapeszcie, początkowo jako zastępca a następnie dyrektor Instytutu Kultury Polskiej. W latach 1990 – 94 korespondent Polskiego Radia i TVP na Węgrzech i w Jugosławii. Od 1996 r. publicysta „Polityki”.
W swojej twórczości zajmował się głównie tematyką sportową oraz węgierską. Napisał 16 książek sportowych, w tym nagrodzone Srebrnymi Wawrzynami Olimpijskimi „Magię Igrzysk” (1972 ), „Wyżej nad poprzeczkę” (1976), „Wszystko za medal” (1980) oraz Złotym Wawrzynem „ Osobistą historię olimpiad” (2000). Za napisaną wspólnie z Janem Lisem „ Czystą grę” tłumaczoną na bułgarski, niemiecki, węgierski i wietnamski, otrzymał w 1988 r. nagrodę Fair Play UNESCO. Jego reportaże z mistrzostw świata w piłce nożnej w 1982 r. wyróżniono I nagrodą w międzynarodowym konkursie „ Catalonia y El Mundial”. Jako dziennikarz sportowy zainicjował i w latach 60-tych doprowadził do powstania Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego oraz przyznawania nagrody Fair Play wyróżniającym się polskim sportowcom. Ta inicjatywa została w 1964 r. przejęta przez UNESCO w już międzynarodowej skali.
Przetłumaczył 40 powieści, tomów nowel i dramatów z literatury węgierskiej. M.in. „Zimne dni” Tibora Cseresa (1966), „Szkołę na granicy” Gezy Ottlika (1973), „Makrę” Akosa Kertesza (1973), „Jednouchego” (1978) oraz „Wyimaginowany reportaż z amerykańskiego pop-festiwalu” (1982) Tibora Deryego, „Filozofię wina” Beli Hamvasa (2000). Dokonał nowego przekładu systematycznie wznawianych od tego momentu czyli 1989 r. „Chłopców z placu Broni” Ferenca Molnara. Opublikował 6 książek o Węgrzech, m.in. wielokrotnie wznawianego „Budapeszteńskiego ABC” i „Nobla dla papryki”, a także napisanego wspólnie z żoną Barbarą przewodnika „Budapeszt” dla angielskiego wydawcy „Dorling Kindersley” przetłumaczonego na 8 języków. Za swoją prace translatorską otrzymał najwyższą węgierską nagrodę literacką im. Tibora Deryego, odznaczenie „Pro Cultura Hungarica”, a także nagrodę ZAiKS-u.
W dorobku ma również tom reportaży o wojnie w Jugosławii „Mój brat cię zabije!” (1995) przetłumaczony na język włoski. Ostatnio napisał książkę poświęconą wspomnieniom „Kresy Kresów, Stanisławów” , która spotkała się z dużym zainteresowaniem czytelników i za którą otrzymał nagrodę Literackiej Premiery Miesiąca (listopad 2008).

Odznaczenia:

  • Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej (cywilny) – Węgry, 2009
WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com