(ur. 19 lutego 1922 w Warszawie – zm. 24 kwietnia 2015 w Warszawie) – polski polityk, dziennikarz, pisarz, działacz społeczny i historyk.

Więzień Auschwitz, żołnierz Armii Krajowej, działacz Polskiego Państwa Podziemnego, uczestnik powstania warszawskiego. Dwukrotnie minister spraw zagranicznych, senator IV kadencji, od 2007 sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

Kawaler Orderu Orła Białego.

Absolwent Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki w Warszawie (1937) oraz Liceum Humanistycznego Towarzystwa Wychowawczo-Oświatowego „Przyszłość” w Warszawie. Maturę zdał w 1939. Od października 1941 do początku 1944 studiował polonistykę na tajnym Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. W grudniu 1948 został przyjęty na trzeci rok polonistyki na Wydziale Humanistycznym UW. Studia zostały przerwane aresztowaniem w grudniu 1949 i pięcioletnim pobytem w więzieniu. W listopadzie 1958 został przyjęty na studia polonistyczne na Wydziale Filologicznym UW w trybie eksternistycznym. Złożył na ręce profesora Juliana Krzyżanowskiego pracę magisterską, jednak decyzją rektora UW Stanisława Turskiego został w październiku 1962 skreślony z listy studentów.

W latach 1973–1982 i 1984–1985 prowadził, jako starszy wykładowca, wykłady historii najnowszej (ze szczególnym uwzględnieniem wojny i okupacji) w Katedrze Historii Nowożytnej Polski na Wydziale Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

W latach 1983–1984 i 1986–1988 był profesorem wizytującym w Instytucie Nauk Politycznych Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Ludwiga-Maksymiliana w Monachium (na tej uczelni także w Instytucie Nauki o Mediach w latach 1989–1990). Między 1984 a 1986 gościnnie wykładał na Katolickim Uniwersytecie Eichstätt-Ingolstadt[4]. W 1993 był recenzentem pracy doktorskiej Jana Tkaczyńskiego na tej uczelni[5]. W roku akademickim 1985–1986 wykładał na Wydziale Historii i Nauk Społecznych Katolickiego Uniwersytetu Eichstätt w RFN. Od 1988 do 1989 wykładał w Katedrze Nauk Politycznych na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu w Augsburgu[6].

Wybrane publikacje:

Jest autorem ok. 50 książek i prawie 1500 artykułów, głównie na temat okupacji niemieckiej, m.in.:

• Konspiracyjne Varsaviana poetyckie 1939–1944: zarys informacyjny, Warszawa 1962
• Organizacja małego sabotażu „Wawer” w Warszawie (1940–1944), 1966
• Die polnische Untergrundpresse in den Jahren 1939 bis 1945, Druckerei und Verlagsanstalt, Konstancja 1967
• Ten jest z Ojczyzny mojej. Polacy z pomocą Żydom 1939–1945 (oprac. wspólnie z Zofią Lewinówną), Znak, Kraków 1967 i 1969
• Palmiry, Książka i Wiedza, Warszawa 1969
• Warszawski pierścień śmierci 1939–1944, Zachodnia Agencja Prasowa, Warszawa 1967, Interpress, Warszawa 1970, Świat Książki, Warszawa 2008, ISBN 978-83-247-1242-7, ponadto wydania w języku angielskim 1968 i niemieckim 1970
• Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949 (oprac., z Bogdanem Brzezińskim i Leszkiem Moczulskim), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1970
• Ludność cywilna w Powstaniu Warszawskim. Prasa, druki ulotne i inne publikacje powstańcze (oprac., praca zbiorowa), t. I-III, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1974
• 1859 dni Warszawy (szkic wstępny Aleksander Gieysztor, bibliografia prac Władysłąwa Bartoszewskiego – Zofia Steczowicz-Sajderowa, indeks Zofia Bartoszewska), Znak, Kraków 1974, wydanie 2 uzupełnione: Znak, Kraków 1984, ISBN 83-7006-152-4, wydanie 3 poprawione i poszerzone: Znak, Kraków 2008, ISBN 978-83-240-1057-8.
• Polskie Państwo Podziemne 1939–1945 (inauguracyjny wykład TKN wygłoszony w Warszawie 2 listopada 1979, drugi obieg), Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWa Warszawa 1979 i 1980, OW „Solidarność” MKZ, Wrocław 1981, Agencja Informacyjna Solidarności Walczącej, Lublin 1985 i inne
  Doświadczenia lat wojny 1939–1945. Fakty, postawy, refleksje, Znak, Kraków 1982 i 2009, ISBN 978-83-240-1217-6.
• Los Żydów Warszawy 1939–1943. W czterdziestą rocznicę powstania w getcie warszawskim, Puls, Londyn 1983, Bez Cięć, Kraków 1985 [drugi obieg), Międzyzakładowa Struktura „Solidarności”, Warszawa 1985 (drugi obieg), wydanie 2 poprawione i rozszerzone: Puls, Londyn 1988, ISBN 0-907587-38-0, Fakt, Łódź 1989 (drugi obieg)
• Herbst der Hoffnungen: es lohnt sich, anständig zu sein, Herder, Freiburg 1983, ISBN 3-451-19958-0, Herder, Freiburg 1984, ISBN 3-451-19958-0, Herder, Freiburg 1986, ISBN 3-451-19958-0.
• Jesień nadziei: warto być przyzwoitym (tłumaczenie z wydania zachodnioniemieckiego, posłowie Reinholda Lehmanna, drugi obieg), Spotkania, Lublin 1984 i 1986
• Dni walczącej stolicy. Kronika Powstania Warszawskiego, Aneks, Londyn 1984, Krąg, Warszawa 1984 (drugi obieg), Alfa, Warszawa 1989, ISBN 83-7001-283-3, Świat Książki, Warszawa 2004, ISBN 83-7391-679-2, Świat Książki, Warszawa 2008, ISBN 978-83-247-1202-1.
• Metody i praktyki Bezpieki w pierwszym dziesięcioleciu PRL (pod ps. Jan Kowalski, drugi obieg), Grupy Polityczne „Wola” oraz Ogólnopolski Komitet Oporu Robotników „Solidarność”, Warszawa 1985, Biuletyn Łódzki, Łódź 1985, Rota, Kraków 1986 i inne
• Aus der Geschichte lernen? Aufsätze und Reden zur Kriegs- und Nachkriegsgeschichte Polens (przedmowa Stanisław Lem) Deutscher Taschenbuch Verlag, Monachium 1986
• Syndykat zbrodni: kartki z dziejów UB i SB w czterdziestoleciu PRL (pod pseudonimem ZZZ), Spotkania, Lublin 1986
• Na drodze do niepodległości, Editions Spotkania, Paryż 1987, ISBN 2-86914-022-3.
• Polen und Juden in der Zeit der „Endlösung”, Informationszentrum im Dienste der christlich-jüdischen Verständigung, Wiedeń 1990, ISBN 0-919581-32-3.
• Warto być przyzwoitym. Szkic do pamiętnika (drugi obieg), Warszawa, CDN 1988
• Warto być przyzwoitym. Teksty osobiste i nieosobiste (polskie tłumaczenie książki Herbst der Hoffnungen: es lohnt sich, anständig zu sein), W Drodze, Poznań 1990, ISBN 83-7033-104-1, wydanie 2 zmienione: W Drodze, Poznań 2005, ISBN 83-7033-545-4.
• Ponad podziałami. Wybrane przemówienia i wywiady – lipiec-grudzień 2000, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Warszawa 2001, ISBN 83-907665-7-4.
• Wspólna europejska odpowiedzialność. Wybrane przemówienia i wywiady, styczeń-lipiec 2001, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Warszawa 2001, ISBN 83-915698-1-0.
• Moja Jerozolima, mój Izrael. Władysław Bartoszewski w rozmowie z Joanną Szwedowską (posłowie Andrzej Paczkowski), Rosner i Wspólnicy Warszawa 2005, ISBN 83-89217-66-X.
• Und reiß uns den Hass aus der Seele, Deutsch-Polnischer Verlag, Warszawa 2005, ISBN 83-86653-18-3.
• Władysław Bartoszewski: wywiad rzeka (rozmowy z Michałem Komarem), Świat Książki, Warszawa 2006, ISBN 83-247-0441-8.
• Dziennik z internowania. Jaworze 15.12.1981 – 19.04.1982, Świat Książki, Warszawa 2006, ISBN 83-247-0553-8.
• Pisma wybrane 1942–1957, tom I, Universitas, Kraków 2007, ISBN 978-83-242-0698-8.
• Pisma wybrane 1958–1968, tom II, Universitas, Kraków 2007, ISBN 978-83-242-0773-2.
• …mimo wszystko. Wywiadu rzeki księga druga (rozmowy z Michałem Komarem), Świat Książki, Warszawa 2008, ISBN 978-83-247-0973-1.
• Opuszczeni bohaterowie Powstania Warszawskiego (fotografie Adama Bujaka i Eugeniusza Lokajskiego), Biały Kruk, Kraków 2008, ISBN 978-83-7553-020-9.
• Pisma wybrane 1969–1979, tom III, Universitas, Kraków 2008, ISBN 978-83-242-0984-2.
• Powstanie Warszawskie, Świat Książki, Warszawa 2009, ISBN 978-83-247-1699-9.
• O Niemcach i Polakach. Wspomnienia. Prognozy. Nadzieje, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2010, ISBN 978-83-08-04422-3.
• Środowisko naturalne. Korzenie, Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 978-83-247-1293-9.
• Życie trudne, lecz nie nudne. Ze wspomnień Polaka w XX wieku (rozmowy przeprowadził Andrzej Friszke), Znak, Kraków 2010, ISBN 978-83-240-0942-8.
• Mój Auschwitz (rozmowa z Piotrem Cywińskim i Markiem Zającem oraz antologia pierwszych relacji poobozowych), Znak, Kraków 2010, ISBN 978-83-240-1415-6.
• Kropla drąży skałę? Co mówiłem do Niemców i o Niemcach przez ponad pół wieku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011, ISBN 978-83-01-16657-1.
• Pod prąd. Moje środowisko niepokorne 1945–55. Wspomnienia dziennikarza i więźnia (opracował Michał Komar), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011, ISBN 978-83-01-16510-9.
• Wiosna jesienią. Październik ’56. Moje środowisko niepokorne 1955–63. Marzenia, nadzieje, rzeczywistość (opracował Michał Komar), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012, ISBN 978-83-01-16900-8.
• Mój Pen Club, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013, ISBN 978-83-7705-268-6.
• Mimo wszystko (opracował Michał Komar), książkę wydało wspólnie Wydawnictwo Naukowe PWN i AGORA, Warszawa 2013, ISBN 978-83-7705-412-3.
• Bóg, honor, obczyzna. Przyjaciele znad Jordanu i Tamizy (opracował Michał Komar), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014, ISBN 978-83-7705-543-4.

Odznaczenia:

• 1944 – Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami
• 1944 – Krzyż Walecznych
• 1963 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• 1986 – Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (Londyn)
• 1995 – Order Orła Białego[21]
• 2000 – Krzyż Komandorski Orderu Wielkiego Księcia Giedymina.
• 2001 – Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN (za pracę na rzecz pojednania między Polakami, Niemcami i Żydami)
• 2006 – Order świętego Grzegorza Wielkiego
• 2009 – Krzyż Komandorski Orderu Legii Honorowej
• 2012 – Wielki Krzyż Zasługi Suwerennego Rycerskiego Zakonu Szpitalników św. Jana Jerozolimskiego zwanego Rodyjskim i Maltańskim
• 2012 – Order Podwójnego Białego Krzyża II Klasy (Słowacja) – order nadano 7 marca 2012, uroczyste wręczenie miało miejsce 12 września 2012
• Austriacki Krzyż Honorowy za Naukę i Sztukę I klasy
• Wielki Krzyż estońskiego Orderu Krzyża Ziemi Maryjnej
• Krzyż Wielki Zakonu Rycerskiego i Szpitalnego św. Łazarza z Jerozolimy

Nagrody i wyróżnienia:

• 1962 – Nagroda Klubu Krzywego Koła
• 1968 – Nagroda Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku
• 1968 – Nagroda tygodnika „Polityka” w dziedzinie najnowszej historii Polski
• 1983 – Nagroda Herdera (Wiedeń)
• 1986 – Nagroda Pokojowa Księgarzy Niemieckich
• 1991 – Dyplom honorowego obywatela Państwa Izrael
• 1994 – Dyplom Nagrody Europy Środkowej (Wiedeń)
• 1995 – Dyplom Nagrody Św. Wincentego (Chicago)
• 1995 – Nagroda Kisiela
• 1996 – Złoty Medal Stresemanna (Moguncja)
• 1996 – Nagroda im. Heinricha Braunsa, przyznana przez biskupa Essen Huberta Luthe
• 2002 – Nagroda „Internationaler Brückepreis der Europastadt Görlitz/Zgorzelec” (Międzynarodowa Nagroda Mostu Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz)
• 2005 – Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis
• 2007 – Super Wiktor za całokształt osiągnięć
• 2008 – Nagroda im. Adama Mickiewicza
• 2009 – Odznaka Honorowa „Bene Merito”
• 2009 – Kaiser-Otto-Preis, nagroda im. cesarza Ottona, przyznawana przez miasto Magdeburg za szczególne zasługi dla pojednania polsko-niemieckiego
• 2010 – Człowiek Roku „Gazety Wyborczej”
• 2011 – Komandoria Missio Reconciliationis
• 2012 – Nagroda Światło Pamięci
• 2013 – Odznaka Honorowa Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka
• 2014 – Medal za szczególne zasługi dla Meklemburgii-Pomorza Przedniego w zjednoczonej Europie i na świecie

Doktoraty honoris causa kilku uniwersytetów (PUNO – Londyn 1981, Hebrew College – Baltimore, USA 1984, Uniwersytetu Wrocławskiego – 1994, Uniwersytetu Phillipa w Marburgu – 2001, Warszawskiego – 22 listopada 2002, Gdańskiego – 29 września 2005, KUL – 29 stycznia 2008, Uniwersytetu Opolskiego – 10 marca 2008, Uniwersytetu Hajfy – 4 czerwca 2008, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie – 3 czerwca 2009, Uniwersytetu Łódzkiego – 16 października 2009
Tytuły honorowego obywatela Warszawy, Gdyni, Wrocławia, Gdańska, Szczecina, Sopotu, Dolnego Śląska, gminy Oświęcim, Krakowa, gminy Baranów, Opola.