Stowarzyszenie Pisarzy Polskich

Oddział Warszawa
image
image
Włodzimierz ODOJEWSKI

(ur. 14 czerwca 1930 w Poznaniu) – polski pisarz, od 1971 r. na emigracji w Niemczech, obecnie mieszka w Monachium i w Warszawie.

Jest synem muzyka. Skończył II Liceum Ogólnokształcące im. Mieszka I w Szczecinie, studiował ekonomię i socjologię w Poznaniu (ukończył w 1953). Okupację częściowo spędził w Kłecku, które pojawiło się później w twórczości pisarza. Należy do tzw. pokolenia „Współczesności” – w 1951 debiutował powieścią Wyspa ocalenia, zaprezentowaną na falach Polskiego Radia. Publikował utwory w tygodniku „Ziemia i Morze” w latach 1956-1957. Od 1959 w Warszawie, był m.in. kierownikiem Studia Współczesnego Teatru Polskiego Radia (od 1961). Stracił pracę w radiu po wydarzeniach marca 1968, w 1971 wyjechał z Polski i osiadł w Niemczech Zachodnich, gdzie został szefem działu kulturalno-literackiego Radia Wolna Europa.
Otrzymał wiele wyróżnień literackich, m.in. nagrodę młodych im. Tadeusza Borowskiego (1951), Nagrodę Kościelskich (1966), nagrodę Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie i londyńskich „Wiadomości” (1973), Nagrodę Jurzykowskiego (1974), nagrodę Szwedzkiego Komitetu Katyńskiego (1976).

Twórczość:

Najbardziej znany utwór Odojewskiego, Zasypie wszystko, zawieje… (Paryż 1973), ukazuje losy kuzynów – polskiego dziedzica, który powodowany koniecznością i poczuciem obowiązku zaciąga się do partyzantki polskiej i młodego dowódcy ukraińskiego oddziału partyzanckiego, który zostaje partyzantem przechodząc głęboką przemianą ku lokalnemu patriotyzmowi. Historia ta zaprezentowana jest na tle dramatycznych wydarzeń z wojennej historii stosunków polsko-ukraińskich, zwłaszcza ludobójstwa wołyńskiego. W powieści tej pojawia się także niezwykle wstrząsająco opisany wątek katyński. Doświadczenia głównego bohatera – zwłaszcza uczucia – opisane są z użyciem tzw. strumienia świadomości. Odojewski stosuje tu często technikę literacką polegającą na próbie oddania strumienia świadomości. Obszarowi Kresów, położonemu obecnie na terenie Ukrainy, Odojewski poświęcił także wcześniejsze powieści – Wyspa ocalenia (Warszawa 1966) i Zmierzch świata (Warszawa 1962). W innych utworach – m.in. Miejsca nawiedzone (Łódź 1959), Kwarantanna (Warszawa 1960), Czas odwrócony (Warszawa 1965) – dominuje wątek wspomnień i przemijania.

Publikacje:

Powieści i opowiadania:

  • Opowieści leskie, Warszawa 1954.
  • Upadek Tobiasza, Warszawa 1955.
  • Dobrej drogi, Mario! Kretowisko, Warszawa 1956.
  • Spisek Czarnych Orłów, Warszawa 1957.
  • Żeglarze Króla Jegomości, Warszawa 1957.
  • Białe lato, Poznań 1958.
  • Miejsca nawiedzone, Łódź 1959.
  • Zmierzch świata, Warszawa 1962, 1966, 1995, 2005.
  • Kwarantanna, Warszawa 1960; [jako:] Kwarantanna. Opowiadania, Lublin 1993; [jako:] Kwarantanna, Warszawa 2009.
  • Czas odwrócony, Warszawa 1965, 2002.
  • Wyspa ocalenia, Warszawa 1964; Białystok 1990; Warszawa 2007, 2008.
  • Zasypie wszystko, zawieje…, Paryż 1973; [Kraków] 1986; Warszawa 1990, 1995, 2001, 2006, 2008.
  • Odejść, zapomnieć, żyć…, „Kultura” [Paryż] 1980, nr 1/2, s. 71-102.
  • Zabezpieczanie śladów, Paryż 1984, Warszawa 1990.
  • Zapomniane, nieuśmierzone…, Berlin 1987, Warszawa 1991.
  • Jedźmy, wracajmy…, Kraków 1993; [jako:] Jedźmy, wracajmy i inne opowiadania Warszawa 2000; [jako:] Jedźmy, wracajmy Warszawa 2008.
  • Oksana, Warszawa 1999[2000], 2001, 2006, 2009.
  • Bez tchu, Warszawa 2002.
  • Milczący, niepokonani. Opowieść katyńska, Warszawa 2003, 2006; [jako:] Katyń: milczący, niepokonani Warszawa 2007.
  • …i poniosły konie, Warszawa 2006.
  • W stepie, ostach i burzanie i inne opowiadania, Warszawa 2009.

Krytyka literacka i publicystyka:

  • Raptularz krytyczny. Twórcy, dzieła, konteksty, red. Stanisław Barć, Lublin 1994.
  • Katyń w literaturze. Międzynarodowa antologia poezji, dramatu i prozy, red. Jerzy Roman Krzyżanowski, wstęp: Włodzimierz Odojewski, Lublin 1995, 2002, 2010.
  • Notatnik półprywatny. W kręgu kultury, red. Stanisław Barć, Lublin 1996.
  • Kresy – zapomniana ojczyzna, wstęp: Włodzimierz Odojewski, Warszawa 2006.

Wywiady (wybór):

  • „Jeżeli jeszcze kiedyś wrócę…”. Z Włodzimierzem Odojewskim rozmawia Bronisław Mamoń, „Tygodnik Powszechny” 1988, nr 50, s. 4.
  • Emigracja jest jak ból, który oczyszcza. Z Włodzimierzem Odojewskim rozmawia Roman Żelazny, „Literatura” 1990, nr 11, s. 8-10.
  • Rozdrapana rana lepiej się goi. Z Włodzimierzem Odojewskim rozmawia Adam Krzemiński, „Polityka” 1991, nr 29, s. 14.
  • O muzie narracji i demonie dialogu z Włodzimierzem Odojewskim rozmawia Dorota Krzywicka, „Teatr” 1992, nr 1, s. 38-41.
  • Literatura to świat uformowany przez talent [rozm. W. Wiśniewski], „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” 1993, nr 36, s. 6.
  • Zapomniane, przywołane… Z Włodzimierzem Odojewskim rozmawiają Adam Szostkiewicz, Michał Okoński, „Tygodnik Powszechny” 1993, nr 28, s. 1, 8.
  • Pieczęć na wyobraźni. Z Włodzimierzem Odojewskim rozmawia Zbigniew W. Fronczek, „Tygodnik Solidarność” 1993, nr 43, s. 15.
  • „W poszukiwaniu urody świata”. Z Włodzimierzem Odojewskim rozmawia Zbigniew W. Fronczek, „Nowe Książki” 1994, nr 4, s. 37-40.
  • Europa jest mozaiką ojczyzn. Z Włodzimierzem Odojewskim rozmawia Lidia Wójcik, „Nowe Książki” 1995, nr 5, s. 10-14.
  • Widzę ostro, nie do zniesienia. Rozmowa z Włodzimierzem Odojewskim [rozm. B. Tumiłowicz], „Przegląd Tygodniowy” 1999, nr 10, s. 12-13.
  • Uzdrawiający mit kobiety. Rozmowa z Włodzimierzem Odojewskim [rozm. B. Tumiłowicz], „Przegląd” 2000, nr 1, s. 16-17.
  • Krótka polska pamięć. Rozmowa z Włodzimierzem Odojewskim, pisarzem, laureatem Nagrody im. Andrzeja Kijowskiego, „Rzeczpospolita” 2001, nr 280 z 30 XI.

Adaptacje filmowe:

  • W sierpniu 2009 roku Jan Jakub Kolski rozpoczął zdjęcia do filmu pod tytułem „Wenecja” na podstawie trzech opowiadań Włodzimierza Odojewskiego: „Cyrk przyjechał, cyrk odjechał”, „Koń pułkownika” i „Sezon w Wenecji”.
WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com