(ur. 22 czerwca 1926 w Nowej Wilejce – zm. 7 stycznia 2015 w Warszawie) – polski prozaik, scenarzysta i reżyser.

Biografia:

Debiutował w 1946 jako reportażysta i rysownik, ilustrowanym przez siebie tekstem pt. Szkice z Wybrzeża („Od A do Z” nr 8/1946, dodatek literacki do „Dziennika Polskiego”). Od 1946 pracował w tygodniku „Odrodzenie” w Krakowie jako korektor, a później jako redaktor techniczny (przy czym cała redakcja tego tygodnika składała się z czterech osób: Karola Kuryluka, Janiny Preger, Marii Stulgińskiej i Tadeusza Konwickiego); publikował tam jednocześnie liczne recenzje literackie i filmowe, a także rysunki. W tym czasie ogłaszał też w innych pismach, m.in. w „Nurcie”, „Po prostu”, „Świecie Młodych”, „Wsi” – opowiadania o tematyce wojennej (np. Kapral Koziołek i ja, Zimowy zmierzch, Wielkie manewry), oraz ukazujące kondycję jego pokolenia tuż po wojnie (np. Ogródek z nasturcją). Wybór m.in. tych wczesnych tekstów Konwickiego przedrukowany został po latach w tomie Wiatr i pył.

Literatura:

Oniryczny świat swoich dojrzałych utworów (zarówno książek jak i filmów) budował Konwicki na wspomnieniach dotyczących przedwojennego dzieciństwa spędzonego na Wileńszczyźnie (Kolonia Wileńska), wojennych przeżyć, których nie sposób wymazać z pamięci oraz na fundamentach współczesnej polskiej rzeczywistości (większość dzieł rozgrywa się w Warszawie, w której mieszka Konwicki, w scenerii autentycznych miejsc, często np. przywoływany jest, czy to jako omen, nemesis czy jak wyrzut sumienia, symbol stolicy − Pałac Kultury).

W swoich dziełach opisywał doświadczenia uniwersalne, znamienne dla jego twórczości są motywy inicjacji, poszukiwania, ekspiacji, czy ważnego wyboru życiowego. Konwicki zajmuje się, w sposób ironiczny i przewrotny, kwestiami egzystencjalnymi. Pytania o sens życia, sens pamiętania, o kondycję człowieka czy przyszłość ludzkości nieustannie towarzyszą jego bohaterom. Konwicki ma zdolność tonowania największego patosu za pomocą sceptycyzmu oraz ironii, i na odwrót − leczenia cynizmu, bądź zgorzkniałego pesymizmu, romantycznym porywem. Konwicki posługuje się różnymi nastrojami, wątkami oraz konwencjami. Zwierzoczłekoupiór ma konwencję książki dla dzieci, Nic albo nic − kryminału z dreszczykiem, a Kronika wypadków miłosnych – romansidła.

Obok dorobku powieściowego ma też Konwicki na koncie kilka książek pamiętnikowo-filozoficznych (które sam nazywa łże-dziennikami). Publikował też wywiady-rzeki: w 1986 r. ukazało się Stanisława Beresia Pół wieku czyśćca, w 2001 r. Pamiętam, że było gorąco.

Dorobek literacki:

• Przy budowie – powieść produkcyjna; Czytelnik 1950 (również jako część książki: Tadeusz Konwicki, Wiktor Woroszylski, Witold Zalewski, Budujemy, Czytelnik 1951)
• Nad Wisłą i Pilicą – reportaż; wespół z Tadeuszem Papierem, Książka i Wiedza 1953
• Godzina smutku – opowiadanie; Czytelnik 1954
• Klucz – opowiadanie; jako część tomu pt.: Dzień dzisiejszy [antologia], Czytelnik 1954; wydanie osobne: Nasza Księgarnia 1954
• Władza – powieść; t. I/II Czytelnik 1954−1955
• Żelazna kurtyna – scenariusz filmowy, opracowany na podstawie noweli Tadeusza Konwickiego i Wiktora Woroszylskiego; wespół z K. Sumerskim; WAiF 1954
• Rojsty – powieść; Czytelnik 1956
• Z oblężonego miasta – powieść; Iskry 1956 (powst. 1954)
• Dziura w niebie – powieść; Iskry 1959
• Sennik współczesny – powieść; Iskry 1963
• Ostatni dzień lata. Scenariusze filmowe − zawiera: Zimowy zmierzch, Ostatni dzień lata, Zaduszki, Salto, Matura, ponadto w wydaniach z 1973 i 1993 − Jak daleko stąd, jak blisko
• Wniebowstąpienie – powieść; Iskry 1967
• Trochę apogeum. Opowieść filmowa; powst. w 1967, druk w „Literatura” nr 2−6/1972, niedokończony z powodu ingerencji cenzury, przedr. całości w tomie Wiatr i pył
• Zwierzoczłekoupiór – powieść; Czytelnik 1969
• Nic albo nic – powieść; Czytelnik 1971
• Kronika wypadków miłosnych – Czytelnik 1974
• Dlaczego kot jest kotem – opowiadanie dla dzieci; ilustracje: Danuta Konwicka; Krajowa Agencja Wydawnicza 1976
• Kalendarz i klepsydra – sylwa; Czytelnik 1976
• Kompleks polski – powieść; NOWA 1977 (II obieg, jako nr 3 pisma „Zapis”); adaptacja telewizyjna Jerzego Markuszewskiego 1995)
• Mała Apokalipsa – powieść; NOWA 1979 (II obieg, jako nr 10 pisma „Zapis”); adaptacja filmowa: La petite apocalypse, reż. Constantin Costa-Gavras, Paryż 1993)
• Wschody i zachody księżyca – sylwa; Krąg (II obieg) 1982
• Rzeka podziemna – powieść; Krąg (II obieg) 1984, wydanie następne jako Rzeka podziemna, podziemne ptaki, Aneks, Londyn 1985
• Pół wieku czyśćca. Rozmowy z Tadeuszem Konwickim – wywiad-rzeka Stanisława Beresia (ps. Stanisław Nowicki), Aneks 1986
• Nowy Świat i okolice – sylwa, z rysunkami autora; Czytelnik 1986
• Bohiń – powieść; Czytelnik 1987
• Zorze wieczorne – sylwa; Alfa 1991; opowiadanie Kilka dni wojny, o której nie wiadomo, czy była – opublikowane osobno (bez wiedzy autora) w serii: Współczesne opowiadania polskie; Wyd. UMCS 2001
• Czytadło – powieść; Nowa 1992
• Pamflet na siebie – sylwa, Nowa 1995
• Pamiętam, że było gorąco – rozmowy przeprowadzone przez Katarzynę Bielas i Jacka Szczerbę, Znak 2001
• Wiatr i pył − wybór tekstów rozproszonych, wybrali i do druku przygotowali Tadeusz Lubelski i Przemysław Kaniecki, Czytelnik 2008
• W pośpiechu, rozmowy przeprowadził Przemysław Kaniecki, Czarne 2011[2]